"Regelmatig worden hoge concentraties fijn stof in de buitenlucht gemeten. Hoe zit het dan met de concentratie fijn stof binnenshuis? Volgens de verkopers van luchtreinigingstoestellen zou de concentratie binnen nog hoger liggen. Zijn deze luchtzuiveringsapparaten doorgaans effectief?"
Fijn stof in huis
De concentratie fijn stof binnenshuis wordt bepaald door de buitenlucht, maar ook door de aanwezigheid van binnenbronnen. Uit studies blijkt dat de concentraties fijn stof in huis hetzelfde of lager zijn dan buiten, tenzij er sterke bronnen van fijn stof (zoals roken) binnenshuis aanwezig zijn.
De binnenconcentratie binnenshuis zou (in afwezigheid van sterke binnenhuisbronnen) voor 2/3 afhankelijk zijn van de buitenconcentratie. Als men daarbij de concentratie veroorzaakt door binnenbronnen optelt, kan de hoeveelheid fijn stof gelijk of hoger worden aan deze buiten.
De concentratie fijn stof in het binnenmilieu kan dus in aanwezigheid van sterke binnenbronnen inderdaad hoger liggen dan buitenshuis.
Voornaamste bronnen van fijn stof in huis
- tabaksrook (meest belangrijk)
- open haard
- bakken en braden
- stofzuigen
- tapijten
- fosfaat afkomstig van detergenten uit kledij (in mindere mate)
Meer informatie over een onderzoek naar de voornaamste bronnen van fijn stof in huis
Wat kan ik er aan doen?
- Vermijd/beperk binnenhuisbronnen van fijn stof(rook dus niet in huis)
- Ventileer
- Luchtzuivering: kan naast broncontrole en ventilatie worden toegepast. Het gebruik van luchtzuiveringstoestellen alleen kan echter geen goede luchtkwaliteit verzekeren, vooral wanneer sterke verontreinigende bronnen binnenshuis aanwezig zijn of wanneer er onvoldoende ventilatie is
Hoe zit het met luchtreinigers?
Er zijn veel verschillende types luchtreinigers op de markt, gaande van relatief goedkope en kleine modellen tot dure en gesofisticeerde systemen die het volledige huis omvatten.
Sommige luchtreinigers zijn effectief in het verwijderen van stofdeeltjes, terwijl andere, waaronder de meeste “tafelmodellen” veel minder werkzaam zijn. Uit beschikbare studies bleek namelijk dat de effectiviteit van draagbare luchtreinigers over het algemeen laag is (Bekijk meer informatie op de website van het US Environmental Protection Agency).
Sommige luchtreinigers voor huishoudelijk gebruik kunnen misschien nuttig zijn in bepaalde omstandigheden. Voor deze apparaten bestaat er er nog geen normering, en er is ook onvoldoende wetenschappelijk onderzoek om de effectiviteit van deze toestellen te staven.
Verschillende types luchtreinigers
- Mechanische filters kunnen geïnstalleerd worden in buizen van huizen met centrale verwarming en/of een airconditioning systeem. Ze kunnen ook worden gebruikt in draagbare toestellen die een ventilator bevatten om de lucht door de filter te zuigen. Een voorbeeld hiervan zijn HEPA (High Efficiency Particulate Air) filters.
- Elektronische luchtzuiveringstoestellen gebruiken een elektrisch veld om geladen deeltjes te vangen. Ze kunnen eveneens worden ingebouwd in buizen van het centraal verwarmings- en/of airconditioningsysteem, of bestaan uit draagbare toestellen met een ventilator. Elektronische luchtzuiveraars bestaan meestal uit een elektrostatisch geladen filter.
- Ionengenerators gebruiken ook statische ladingen om deeltjes uit de binnenlucht te verwijderen. Deze toestellen bestaan enkel in draagbaar formaat.
De nieuwste systemen op de markt zijn “hybride” toestellen, ze bevatten 2 of meer types filters (bv. combinatie van mechanische filters met een elektrostatische filter).
Ook belangrijk
- Naast de effectiviteit van het toestel zelf, zijn andere factoren van belang zoals de hoeveelheid lucht die het toestel kan behandelen, de grootte van de kamer, de aard en grootte van de stofdeeltjes, de plaats van het toestel en de luchtcirculatie in de kamer.
- Toestellen kunnen nieuwe vervuilende stoffen produceren of oude terug verspreiden. Ionengenerators en elektronische luchtreinigers produceren ozon, doelgewenst (ozongenerators) of als bijproduct. Ozon kan de longen irriteren en heeft volgens wetenschappelijk onderzoek weinig effect op de vervuilende stoffen binnenshuis.
- Uit studies bleek ook dat elektronische luchtreinigers zelf ultrafijn stof kunnen produceren, door reactie van het geproduceerde ozon met vervuilende stoffen in het binnenmilieu afkomstig van oa. schoonmaakproducten, verven en luchtverfrissers.
- Ook gassen (zoals formaldehyde) zouden door bepaalde toestellen worden geproduceerd
Meer informatie?
Met vragen over de normen voor luchtreinigers kan je contact opnemen me de federale dienst Productbeleid die bevoegd is voor de normering van producten.
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Victor Hortaplein 40, bus 10, 1060 Brussel
02/524.95.46
info_environment@health.fgov.be